Bài 12: Tổng quan về xử lý nước thải
Mục tiêu
Trong phần này chúng ta sẽ tìm hiểu những điều sau đây:
• Những nguồn khác nhau cuả nước thải.
• Các bước trong quá trình xử lý nước thải.
Giới thiệu
Phần này liên quan đến nước thải - nước sử dụng và chất thải rắn từ một cộng đồng cũng như nước mưa chảy trên đường phố và các bề mặt khác trong cơn mưa.
Lưu ý rằng nước tự nhiên làm sạch và tái sử dụng như là một phần của chu kỳ thủy văn trong thế giới tự nhiên. Trong thế giới con người, nước cũng được làm sạch và tái sử dụng. Nước thải được chuyển đến một nhà máy xử lý nước thải, nơi đó nó được làm sạch và xả trở lại vào hồ và sông. Nước này tái diễn vào chu trình thủy học và cuối cùng sẽ được bơm trở lại bởi một nhà máy xử lý nước để được thanh tẩy và cung cấp cho khách hàng.
Nguồn nước thải
Chúng ta có thể phân loại nước thải như sau: nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, hoặc nước thải mưa tùy theo nguồn gốc của chúng. Nguồn nước bao gồm nước sử dụng cho hoạt động bình thường trong gia đình, các doanh nghiệp và các tổ chức. Nước thải sinh hoạt là có thể xử lý dễ dàng.
Các đặc tính của nước thải công nghiệp phụ thuộc vào loại ngành công nghiệp sử dụng nước. Một số nước thải công nghiệp có thể được xử lý giống như chất thải sinh hoạt mà không có khó khăn. Những loại khác có thể chứa các chất độc hại hoặc tỷ lệ phần trăm cao của vật liệu hữu cơ hoặc chất rắn mà làm cho xử lý khó khăn. Trong trường hợp này, các nhà máy công nghiệp có thể phải tiền xử lý nước thải để loại bỏ các chất gây ô nhiễm hoặc giảm chúng đến mức có thể xử lý trước khi được chấp nhận vào một cơ sở xử lý công cộng.
Nước mưa trong các đô thị thường được thiết kế để chảy đến một nhà máy xử lý, mặc dù chất gây ô nhiễm trong nước mưa là khá thấp. Một lượng lớn nước mưa có thể ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý theo hai cách: nước mưa có thể làm pha loãng nước thải quá mức cho phép. Đồng thời, nó có thể gây quá tải thủy lực của nhà máy. Trong hầu hết các trường hợp, hệ thống xử lý nước thải mưa tại hệ thống cống là riêng biệt.
Trong nhà máy xử lý
Trong nhà máy xử lý có nhiều bước liên quan đến xử lý nước thải. Dưới đây là một cái nhìn tổng quát về các bước liên quan. Chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về mỗi bước sau đây.
Nguyên tắc chung trong xử lý nước thải là loại bỏ các chất ô nhiễm trong nước bằng cách cho chúng hoặc là làm lắng hoặc làm nổi, và sau đó loại bỏ vật liệu này. Một số chất gây ô nhiễm có thể dễ dàng loại bỏ. Một số khác phải được chuyển đổi sang một hình thức lắng trước khi chúng có thể được loại bỏ. Các nhà máy xử lý được thiết kế theo giai đoạn. Mỗi giai đoạn có thể loại bỏ các hạt từ nước thải hoặc thay đổi chúng thành một dạng khác có thể được gỡ bỏ. Một nhà máy xử lý nước thải hiện đại có thể bao gồm các giai đoạn:
• Đầu vào
• Xử lý sơ cấp
• Xử lý thứ cấp
• Xử lý cấp cao
• Khử trùng và xả nước thải
Đầu vào
Là nguyên vât liệu thô được thu thập và chuyển tải đến nhà máy để xử lý. Nó bao gồm tất cả các nước và các mảnh vỡ vào hệ thống thu gom.
Xử lý sơ cấp
Để tránh làm hỏng máy bơm và làm tắc nghẽn đường ống, nước thải thô đi qua các thanh chắn rác để loại bỏ các mảnh vỡ lớn, chẳng hạn như vải vụn, nhựa, gậy, và lon. Chất vô cơ nhỏ như cát, sỏi được lấy ra bởi một hệ thống lưới. Các chất rắn hữu cơ nhẹ vẫn còn lơ lửng trong nước và chảy vào bể lớn, tại đây được lắng sơ cấp. Ở đây, các chất rắn hữu cơ nặng được lắng bằng trọng lực. Những chất rắn này được xử lý gọi là sơ cấp bùn, được loại bỏ cùng với cặn bã nổi, mỡ và bơm vào kỵ khí để xử lý thêm.
Xử lý thứ cấp
Nước thải sơ cấp được chuyển qua vào các giai đoạn sinh học hay được gọi là giai đoạn xử lý thứ cấp. Ở đây, nước thải được pha trộn với các vi khuẩn (trú ẩn trong vật liệu đệm vi sinh) đã được kiểm soát và được cung cấp nguồn oxy phong phú. Các vi sinh này hấp thụ các chất lơ lững và các chất hữu cơ hòa tan và loại bỏ chúng ra khỏi nước thải. Sau đó nước thải được chuyển qua cho lắng thứ cấp, nơi mà các chất rắn sinh học hoặc cặn được lăng bằng trọng lực. Cũng như lắng sơ cấp, các cặn được bơm vào kỵ khí, và nước thải thứ cấp sạch này có thể đổ trực tiếp vào môi trường tiếp nhận hoặc một trạm khử trùng trước khi thải ra. Có một số bổ sung của xử lý thứ cấp, bao gồm:
• Bùn hoạt tính
• Lọc nhỏ giọt
• Tiếp xúc sinh học (RBC)
• Đầm phá, ao
Xử lý tiên tiến
Xử lý cấp ba hoặc cao cấp, xử lý nước thải là một thuật ngữ áp dụng cho xử lý bổ sung cần thiết để loại bỏ các chất lơ lửng và hoà tan còn lại sau khi xử lý thứ cấp thông thường. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng nhiều hóa chất, các quá trình xử lý sinh học, vật lý để loại bỏ các chất gây ô nhiễm mục tiêu. Xử lý tiên tiến này có thể được sử dụng để loại bỏ những thứ như màu sắc, kim loại, hóa chất hữu cơ và chất dinh dưỡng như phốt pho và nitơ.
Khử trùng
Trước khi nước thải cuối cùng được thải vào nguồn tiếp nhận, nó có thể được khử trùng để giảm các vi sinh vật gây bệnh còn lại trong đó. Các quá trình phổ biến nhất là sử dụng khí clo hoặc chất khử trùng clo như sodium hypochlorite. Để tránh clo dư thừa thoát ra môi trường, nước thải có thể được khử clo trước khi thải ra. Các tùy chọn khác có thể khử trùng là dùng tia cực tím và ozone.
Tóm tắt
Có thể phân loại nước thải như sau: nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, hoặc nước thải do mưa tùy theo nguồn gốc của chúng. Trong nhà máy xử lý có nhiều bước liên quan đến xử lý nước thải. Nguyên tắc chung trong xử lý nước thải là để loại bỏ các chất ô nhiễm trong nước bằng cách cho chúng lắng hoặc làm nổi, và sau đó loại bỏ vật liệu này. Một nhà máy xử lý nước thải hiện đại có thể bao gồm các giai đoạn:
• Đầu vào
• Xử lý sơ cấp
• Xử lý thứ cấp
• Xử lý cao cấp (tiên tiến)
• Khử trùng và xả nước thải
______________________
Đệm vi sinh, tấm lắng lamen, chup loc nước.